بررسی متغیرهای خانوادگی و فردی در افراد در معرض خطر سوء مصرف مواد

هدف: بنابر پژوهش های انجام شده در زمینه علل گرایش افراد به مصرف و سوءمصرف مواد مخدر، این پژوهش بر آن است تا افراد در معرض خطر سوء مصرف مواد مخدر را با توجه به متغیرهای خانوادگی و فردی مورد بررسی قرار دهد. روش بررسی: این مطالعه روی 716 نفر از افراد در معرض خطر سوء مصرف مواد مخدر در 11 شهرستان استان فارس انجام شد. ابزارهای پژوهش عبارت بودند از: 1- آزمون کانون کنترل راتر؛ 2- پرسشنامه سبک های دلبستگی؛ 3- پرسشنامه پیوند والدینی؛ 4- مقیاس تاب آوری کونور و دیویدسون؛ 5- پرسشنامه مهارت های مقابله ای وین تراب؛ 6- پرسشنامه عزت نفس کوپر-اسمیت. یافته ها: تمامی متغیرها بین گروه سالم و گروه های مصرف کننده و سوء مصرف کننده تفاوت معنی دار داشتند؛ بدین صورت که در متغیرهای تاب آوری، اعتمادبه نفس، مهارت های مسئله مدار، مراقبت و سبک دلبستگی ایمن، نمرات گروه سالم بالاتر از نمرات گروه های مصرف کننده و سوء مصرف کننده بود. اما در متغیر محافظت بیش ازحد، سبک دلبستگی دوسوگرا، کانون کنترل (نمره بالا به معنی کانون کنترل بیرونی)، تطابق هیجان مدار و تطابق کمتر مفید و غیر مؤثر نمرات گروه سالم کمتر از گروه های مصرف کننده و سوء مصرف کننده بود. مقایسه گروه های مصرف کننده و سوء مصرف کننده نشان داد که در متغیرهای تاب آوری، دوسوگرایی، مهارت های مشکل مدار و غیرمؤثر گروه های مصرف کننده و سوء مصرف کننده با یکدیگر تفاوت معنی دار داشتند. اما در متغیرهای مراقبت، محافظت بیش ازحد و سبک دلبستگی ایمن، اعتماد به نفس، کانون کنترل و تطابق هیجان مدار تفاوت بین دو گروه معنی دار نبود. نتیجه گیری: براساس یافته های پژوهش حاضر، جهت افزایش تاب آوری در برابر سوء مصرف مواد مخدر، لازم است تا مداخلات پیشگیرانه در سال های اولیه عمر کودک از طریق آموزش والدین در زمینه مراقبت و محافظت کافی و تلاش برای شکل دهی سبک دلبستگی ایمن، راهبردهای ایجاد اعتماد به نفس، کانون کنترل درونی و به کارگیری مهارت تطابقی مشکل مدار متمرکز باشند. این یافته ها همچنین تلویحاتی را برای مداخلات روان شناختی ارائه می دهد.